Pokrzywdzony przestępstwem stalkingu (uporczywego nękania z art. 190a kodeksu karnego) może uzyskać od sprawy zadośćuczynienie czyli konkretne pieniądze.
O sankcjach, które grożą za stalking pisałam tu: kary za uporczywe nękanie. Dziś trochę o zadośćuczynieniu (czyli potocznie mówić o odszkodowaniu) za krzywdę doznaną przez ofiarę nękania, które również stanowi rodzaj sankcji.
Zadośćuczynienie to środek karny (wspomina o nim m.in. art. 46 § 1 kodeksu karnego), o którym orzeka sąd w wyroku. Inaczej mówiąc, jest to po prostu określona kwota pieniężna, którą sprawca będzie musiał zapłacić ofierze nękania.
Aby sąd mógł orzec obowiązek zadośćuczynienia za uporczywe nękanie najpierw musi nastąpić skazanie za przestępstwo wyrządzające krzywdę. Oznacza to, że jeśli stalker zostanie uniewinniony od zarzutu, sąd nie przyzna pokrzywdzonemu takiego zadośćuczynienia.
O tym co to jest stalking i kiedy mamy do czynienia z przestępstwem uporczywego nękania, przeczytasz tu: Uporczywe nękanie- ile musi trwać, aby uznać je za przestępstwo
Sąd może przyznać ofierze stalkingu kwotę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę zarówno z urzędu (sąd sam podejmuje taką decyzję), jak i na wniosek. Czyli po złożeniu pisemnego lub ustnego wniosku pokrzywdzonego w toku postępowania karnego.
Jeżeli składamy wniosek na piśmie, to powinien on odpowiadać wymogom pisma procesowego. Czyli pismo powinno zawierać wszystkie elementy, o których mowa w art 119 kodeksu postępowania karnego. Tutaj znajdziesz wzór wniosku o zadośćuczynienie: Wniosek o zadośćuczynienie za nękanie- wzór.
Wniosek o zadośćuczynienie za nękanie możesz złożyć w sądzie. Wówczas powinien być zgłoszony do czasu zamknięcia przewodu sądowego na rozprawie głównej. Stanowi o tym art. 49a kodeksu postępowania karnego. Oznacza to, że jeśli zostanie wyznaczona rozprawa w sprawie o stalking, wniosek o przyznanie zadośćuczynienia powinien sformułowany najpóźniej do zakończenia przewodu sądowego. Sąd informuje na rozprawie o tym, kiedy zamyka przewód sądowy.
Wniosek o zadośćuczynienie za nękanie możesz złożyć w formie pisemnej lub ustnej. Na przykład możesz podyktować taki wniosek do protokołu.
Jeśli interesuje cię, jak przebiega sprawa karna o stalking, to przeczytaj ten wpis:Jak przebiega sprawa o stalking?
Jeśli zdecydowaliśmy już o jaką karę dla stalkera będziemy wnosić w sądzie, w tym zdecydowaliśmy, że chcemy uzyskać zadośćuczynienie, powinniśmy się zastanowić jaka kwota by nas satysfakcjonowała. Nie ma jednej konkretnej stawki, którą orzeka sąd. Kwoty przyznane pokrzywdzonym bywają różne. Zazwyczaj oscylują w granicach kilku – kilkunastu tysięcy złotych.
W sprawach, w których ja reprezentowałam klientów, udało się nam uzyskać zadośćuczynienie sięgające nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Przykładowo zawarliśmy ugodę ze stalkerem, na mocy której wypłacił on ofierze kilkadziesiąt tysięcy. W innych sprawach sądy zasądzały od sprawców nękania średnio po 5-7 tysięcy złotych.
O ugodzie ze stalkerem oraz pieniądzach, które dostali moi klienci za nękanie, pisałam tutaj: Sprawa o nękanie – ugoda.
Jeśli nie wiesz, jakiej kwoty żądać, to z pomocą przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia przychodzi orzecznictwo. I tak przykładowo Sąd Apelacyjny w Poznaniu (w wyroku z dnia 4 września 2014 r., sygn. II AKa 125/14) uznał, że przy określaniu kwoty zadośćuczynienia należy brać pod uwagę różne okoliczności.
Przechodząc do konkretów i kwot, jakich możesz się domagać za nękanie. Punktem wyjścia co określenia zadośćuczynienia powinien być czasookres nękania, czyli to jak długo trwał stalking. Im krócej, tym mniejsza kwota, im dłużej- tym wyższa. Ale zaznaczam, czas trwania nękania to tylko jeden z elementów, należy wziąć pod uwagę jeszcze wiele innych czynników.
Przykładowo, w sprawie mojego klienta, pokrzywdzonego nękaniem przez nieco ponad 1,5 miesiąca, sąd zasądził dla niego na mój wniosek 4 tysiące złotych. Czyli ok. 2 tysiące zł za miesiąc nękania. To dużo, ale pamiętaj, że tutaj też natężenie działań oskarżonej było spore- pisała do mojego klienta codziennie po kilkanaście wiadomości, dzwoniła, kilka razy w tygodniu nachodziła go w domu.
W sprawie innego klienta uzyskaliśmy zadośćuczynienie w wysokości 10 000 zł za nękanie trwające rok, przy czym dopiero po mojej apelacji. Sąd pierwszej instancji nie był tak hojny. Tutaj natężenie działań oskarżonej było umiarkowane przez ostatnie miesiące jej przestępczej działalności. Ale znów skutki stalkingu na psychice mojego klienta naprawdę negatywne- korzystał z pomocy psychoterapeuty i leczył się u psychiatry ze stanów lękowych.
Według mnie, obecnie, czyli w 2024 roku, kiedy dokonuję analizy orzeczeń w sprawach o czyny z art. 190a kodeksu karnego (i kiedy modyfikuję ten artykuł, który pierwotnie ukazał się na blogu wiele lat temu), za miesiąc nękania o dużym natężeniu powinieneś domagać się ok. 700 – 1000 zł zadośćuczynienia.
Jeśli nie wiesz, ile pieniędzy powinieneś żądać w postępowaniu karnym tytułem zadośćuczynienia, skontaktuj się ze mną. Jako adwokat nie tylko sporządzam wnioski w imieniu swoich klientów, ale przede wszystkim mam kilkunastoletnie doświadczenie prawnicze. Reprezentowałam w sądach i prokuraturach już setki ofiar stalkingu i mam na koncie wiele wygranych spraw o nękanie. Umów się na konsultacje ze mną, chętnie ci pomogę: Adwokat Barbara Szopa- Duma – kontakt.
Poniżej przedstawiam zestawienie, tabelkę, w której ujęłam kilkanaście przykładowych wyroków skazujących, z uwzględnieniem czasookresu nękania oraz podstawy skazania (podstawą skazania był czasami nie tylko stalking i art. 190a kk, ale również groźby karalne czy naruszenie miru domowego), a która może być ci pomocna przy sporządzaniu listy argumentów w twojej sprawie.
Podkreślam- to są przykładowe orzeczenia wydane przez sądy powszechne w Polsce, wydziały karne w sprawach o stalking. Bazowałam głównie na orzeczeniach wydanych w sprawach, w których byłam pełnomocnikiem pokrzywdzonego oraz na opublikowanych na stronie https://orzeczenia.ms.gov.pl/
Niestety Ministerstwo Sprawiedliwości odpowiedziało mi na mój wniosek o udzielenie informacji publicznej, że nie dysponują danymi, w ilu sprawach prawomocnie osądzonych za przestępstwa z art. 190a kk orzeczono obowiązek w postaci zapłaty zadośćuczynienia, nawiązki lub innych środków kompensacyjnych, oraz w jakiej wysokości (konkretne kwoty). Więc nie mam oficjalnych raportów i nie wiemy dokładnie, w ilu wyrokach, spośród tych kilkunastu tysięcy, które zapadły od 2011 roku, sądy orzekały zadośćuczynienie.
Pamiętaj też o najważniejszym, kiedy będziesz składać wniosek o zadośćuczynienie za nękanie – wyliczenia zadośćuczynienia dokonane na podstawie orzeczeń zapadłych w innych sprawach, nie wiąże sądu w twojej sprawie.
Tutaj zestawienie przykładowych wyroków karnych, w których zasądzono zadośćuczynienie za nękanie.
Na wysokość zadośćuczynienia nie mają natomiast żadnego wpływu okoliczności związane z możliwościami zarobkowymi sprawcy i jego stanem majątkowym. Inaczej mówiąc nie wpływa na rozmiar zasądzonej kwoty fakt, że stalker jest bezrobotny lub też, że osiąga niewielkie dochody za pracę. Nie ma znaczenia, że jego zatrudnienie jest nieregularne, czy też, że jego pensja jest obciążona zajęciem komorniczym.
Sąd nie jest związany wnioskiem pokrzywdzonego, ofiary stalkingu co do wysokości zadośćuczynienia. Innym słowy, jeśli ofiara będzie chciała zasądzenia na jej rzez przykładowo 10 tys. zł, sąd może tę kwotę obniżyć lub podwyższyć według własnych ustaleń.
Tutaj znajdziesz doniesienia medialne o zadośćuczynieniu za nękanie w wysokości 75 tysięcy zł. 75 tys. zł zadośćuczynienia za nękanie sąsiadki – prawomocny wyrok ws. stalkingu
O przyznaniu zadośćuczynienia ofiara stalkingu może wnosić zarówno w postępowaniu karnym, jak i cywilnym. Postępowanie karne będzie się toczyć wówczas jednocześnie, tj. zarówno co do winy sprawy (czy stalker rzeczywiście jest winny), kar, ale także co do środka karnego jakim jest m.in. zadośćuczynienie za krzywdę. Co znamiennym w sprawie, postępowanie takie jest wolne od opłat. Pokrzywdzony nie musi zatem uiszczać na rzecz prokuratury czy sądu opłaty początkowej aby ten zajął się jego sprawą. Wyjątek stanowi prywatny akt oskarżenia.
Inaczej jest w postępowaniu cywilnym. Po pierwsze składając pozew co do zasady będziemy zobowiązani uiścić na rzecz sądu opłatę początkową – pewien procent. Poza tym powinniśmy pamiętać, że będzie to zupełnie odrębne postępowanie, zatem znowu będziemy musieli składać dowody, dokumenty, zeznania. Proces, zwłaszcza w tak dużych ośrodkach miejskich jak Warszawa, potrafi toczyć się latami. I już chociażby z tej przyczyny lepiej aby sąd zajął się naszymi roszczeniami, w tym zadośćuczynieniem, w jednym postępowaniu, niż odrębnie wszczynać postępowanie karne o przestępstwo, a dopiero potem o konkretne kwoty tytułem zadośćuczynienia w procesie cywilnym.
Może zainteresuje cię też ten wpis: Pozew za nękanie- jak uzyskać zadośćuczynienie w sądzie cywilnym?
Powyższe informacje stanowią opis stanu prawnego na dzień publikacji i nie są poradą prawną w indywidualnej sprawie. Stan prawny od opublikowania mógł ulec zmianie. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie wpisu w celu rozwiązania problemów prawnych. W przypadku wątpliwości zapraszam do kontaktu.
Wykonanie strony: 