Dziś odpowiem na powracające ze strony Klientów oraz Czytelników bloga pytanie, a mianowicie: czy składając w prokuraturze zeznania w charakterze świadka mogę zastrzec moje dane? Co zrobić żeby stalker nie poznał naszego adresu w toku postępowania przygotowawczego oraz podczas sprawy w sądzie? Nie muszę chyba bowiem nikogo przekonywać, że lepiej żeby stalker nie znał adresu swojej ofiary, a najgorsze co może się stać, to właśnie ujawnienie takich informacji nękającemu nas podejrzanemu lub oskarżonemu przez nieznajomość przepisów postępowania.

Czy jako świadek w sprawie o stalking mogę domagać się aby zastrzeżono moje dane?

Odpowiedź na powyższe pytanie brzmi „tak”. Obecnie taką możliwość daje nam art. 184 §  1 kodeksu postępowania karnego, który stanowi, że jeżeli zachodzi uzasadniona obawa niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia, wolności albo mienia w znacznych rozmiarach świadka lub osoby dla niego najbliższej, można wydać postanowienie o zachowaniu w tajemnicy okoliczności umożliwiających ujawnienie tożsamości świadka, w tym danych osobowych, jeżeli nie mają one znaczenia dla rozstrzygnięcia w sprawie.

I tutaj ważna uwaga- aby zastrzec dane świadka, niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia, wolności albo mienia  nie musi zagrażać świadkowi bezpośrednio od osób, przeciwko którym toczy się postępowanie. Może ono wiązać się z ludźmi z otoczenia podejrzanych.

Co zrobić żeby prokurator lub sąd zastrzegł moje dane?

Do utajnienia danych świadka może dojść na dwa sposoby:

1. w wyniku żądania samego świadka, wskazującego na powody utajnienia – wniosek można złożyć na piśmie lub ustnie do protokołu;
2. albo też z inicjatywy organu procesowego, jeżeli brak jest wyraźnego wniosku świadka, ale sąd lub prokurator dostrzegą takie okoliczności, z których wynika istnienie podstaw do anonimizacji.

Nie można natomiast czynić nikogo świadkiem incognito wbrew jego woli, gdy on sam nie chce występować w tej roli.

Innymi słowy, jeśli jako ofiara stalkingu zgłaszasz zawiadomienie o podejrzeniu popełniania przestępstwa z art. 190a kodeksu karnego i będziesz przesłuchiwany w charakterze świadka, od razu w trakcie czynności, czy to na policji, czy przed prokuratorem, możesz złożyć wniosek o utajnienie swoich danych.

Kto wydaje postanowienie o zastrzeżeniu danych świadka?

Takie postanowienie o zachowaniu w tajemnicy okoliczności umożliwiających ujawnienie tożsamości świadka (anonimizacja) wydaje:

• sąd
  
• w postępowaniu przygotowawczym – prokurator

(do takiej decyzji nie są uprawnione inne organy procesowe, np. Policja czy ABW).

Powyżej umieściłam autentyczne postanowienie o zastrzeżeniu danych świadka, co prawda nie w sprawie o stalking, ale o czyn z art. 191 paragraf 1 kodeksu karnego czyli o stosowanie przemoc lub groźby bezprawnej, który bardzo często jest związany bezpośrednio z przestępstwem uporczywego nękania. (Na marginesie zwracam uwagę, że podstawa prawna podana w tym postanowieniu tj. art. 191 § 3 k.p.k. juz nie obowiązuje – przepis ten został uchylony na podstawie ustawy z dnia 28 listopada 2014 r. – Dz.U.2015.21).

Jakie dane można utajnić?

W razie utajnienia świadka zachowaniu w tajemnicy podlegają okoliczności umożliwiające ujawnienie tożsamości świadka, w tym:

• dane osobowe- czyli m.in. imię, nazwisko, datę i miejsce urodzenia, miejsce zamieszkania, miejsce pracy, zawód i inne tego rodzaju informacje, które wprost pozwalają ustalić osobę świadka;
• wszystkie te okoliczności, podawane w zeznaniach świadka incognito, które mogłyby naprowadzić na jego tożsamość, np. to, że pracuje z określoną, bliską dla oskarżonego osobą, pracował w określonym czasie z oskarżonym i dlatego go zna, uczy jego dzieci itd.

Ponieważ temat jest bardzo obszerny, będę jeszcze o nim pisać. Ewentualne pytania proszę zadawać w komentarzach poniżej.