Psychiatrzy z Australii opracowali profil stalkera i podział na określone kategorie. Tutaj znajdziesz opis 5 różnych typów sprawcy stalkingu.
Typy stalkerów według psychiatrów, autor fot.: Klara Siwińska
Zrozumienie kim jest stalker, jak działa, co go popycha do kolejnych czynów, jest kluczem do uwolnienia się od uporczywego nękania. Psychiatrzy już dawno opracowali profil stalkera (pisałam o tym m.in. tutaj: Kim jest stalker?) i podział na określone kategorie. Jednym z najbardziej uznawanych na świecie podziałów stalkerów na kategorie jest ten stworzony przez psychiatrów z Australii (P. E. Mullen, M. Pathé i R . Purcell). Wyróżnili oni 5 typów stalkerów, poniżej krótki opis każdego z nich. Na wstępie trzeba jednak zaznaczyć, że przyporządkowanie sprawcy do jednej grupy jest kwestią osądu, nie są to całkowicie wykluczające się grupy. (Zainteresowanych tekstem źródłowym, którym posiłkowałam się pisząc ten wpis, odsyłam do artykułu w języku angielskim: Study of Stalkers).
Stalker odrzucony, jak sama nazwa wskazuje, to taki, którego związek zakończył się nie z jego inicjatywy. Innymi słowy z którym zerwała dziewczyna lub chłopak, odeszła od niego żona lub mąż. Bo stalkerkami bywają przecież też kobiety, choć w zdecydowanej większości są stalkerzy płci męskiej. Tutaj w grę wchodzą również przypadki takich sprawców, którzy zaczynają nękać przeczuwając dopiero zamiar partnera zakończenia relacji, są zaborczy, próbują kontrolować ofiarę. Na przykład sprawdzają dokąd chodzi, z kim się umawia.
U odrzuconych prześladowców często występuje mieszanka pożądania, chęć pojednania, ale też żądza zemsty. Poczucie straty łączy się u nich z frustracją, złością, zazdrością, mściwością i smutkiem w ciągle zmieniających się proporcjach. Dlatego tak często słyszę od swoich klientek, że raz ich prześladowca jest miły, wręcz kochany, obdarowuje je prezentami, śle słodkie smsy, by po kilku dniach znieważać je słowami wulgarnymi, grozić lub wręcz naruszać ich nietykalność cielesną. Za pomocą różnych środków ci stalkerzy chcą bowiem osiągnąć swój cel: albo doprowadzić do tego, aby znowu ze swoją ofiarą byli razem, do powrotu, albo do zemsty.
Psychiatrzy wskazują, że większość stalkerów należących do tej grupy miała zaburzenia osobowości (np. paranoicy, erotomaniacy).
Więcej na temat tego rodzaju sprawców znajdziesz tutaj: Nękanie przez byłego partnera.
Stalkerzy należący do tej grupy mają poczucie krzywdy, są rozgoryczeni i chcą przede wszystkim wywołać u ofiary poczucie lęku. Cechuje ich niedojrzałość emocjonalna, pieniactwo. Często mają o sobie mniemanie jako o ludziach działających w „słusznej sprawie”.
Co ciekawy, stalker rozgoryczony może wybierać ofiary losowo. Psychiatrzy opisali tu przypadki gdy sprawca nękał młodą kobietę, spotkaną na ulicy, która „śmiała” być atrakcyjną, zamożną i szczęśliwą, gdy prześladowca właśnie doświadczył upokarzającego odrzucenia zawodowego. Inny człowiek śledził lekarza, który, jak wierzył ten stalker, nie zdiagnozował raka szyjki macicy swojej żony.
Psychiatrzy twierdzą, że prześladowcy należący do tej grupy są trudni do leczenia, a sankcje prawne raczej rozpalają u nich niż hamują poczucie krzywdy i związane z tym prześladowania.
Stalkerzy należący do tej grupy są osobami samotnymi, nie mającymi bliskich powierników. Dlatego ich początkową motywacją jest nawiązanie więzi emocjonalnej i intymnej relacji z ofiarą. Ich ofiarami są zwykle obcy lub znajomi, którzy następnie stają się celem pożądania.
Nękanie tych stalkerów jest zazwyczaj podsycane przez ciężką chorobę psychiczną polegającą na urojeniowych przekonaniach, że są już w związku ze swoja ofiarą. Ponad połowa stalkerów poszukujących intymności wierzyła, że ich miłość została odwzajemniona. Dlatego też cechuje ich wytrwałość w dążeniach do celu, a tym samym czas trwania stalkingu może przekroczyć lata.
Stalkerzy należący do tej grupy rozpoczynają nękanie od zachowań o mniejszej szkodliwości (listy, telefony), by następnie nasilać dręczenie.
Stalkerzy należący do tej grupy są zazwyczaj normalnie funkcjonującymi osobami, z tym wyjątkiem, że charakteryzują ich słabe umiejętności społeczne oraz mają silną potrzebę zwracania uwagi innych. Początkowa ich motywacja nie polega na nawiązaniu miłosnego związku, ale na uzyskaniu randki lub krótkotrwałej relacji seksualnej. Mylnie odbierają sprzeciw ofiary za pewnego rodzaju kokieterię. Jak ktoś to ładnie ujął- uznają że „nie” ofiary naprawdę oznacza „tak”. Ten typ prześladowcy to zazwyczaj mężczyzna, który został odtrącony po tym, jak poprosił kobietę o randkę. A po odrzuceniu zaczyna prześladować z nadzieją, że jego uporczywe zachowanie zmieni decyzję kobiety.
Nieudolny zalotnik często ma wiele ofiar na koncie. Uważa swoje ofiary za atrakcyjnych partnerów, ale w odróżnieniu od tych stalkerów, którzy szukają intymności, nie obdarza ich wyjątkowymi cechami. I nie twierdzi, że ich uczucia zostały odwzajemnione.
Tacy stalkerzy zwykle prześladują przez krótkie okresy czasu.
Sprawcami należącymi do tej grupy są zazwyczaj mężczyźni, a ofiary to zwykle kobiety, w których prześladowca rozwija zainteresowanie seksualne. Nękanie jest zwykle inicjowane jako sposób na uzyskanie zaspokojenia seksualnego. Stalkerzy drapieżni mają poczucie władzy i kontroli na ofiarą, często ją śledzą.
Duży odsetek tego rodzaju stalkerów był już uprzednio karany, a połowa z nich dokonała napaści na ofiarę. Ci prześladowcy są często po prostu seksualnymi dewiantami, znanymi przez władze jako przestępcy seksualni. Ci stalkerzy wraz z odrzuconymi stalkerami są uważanymi za potencjalnie najgroźniejszych nękaczy.
Wykonanie strony: 