Uporczywe nękanie- ile musi trwać, aby uznać je za przestępstwo

stalking blog nekanie art. 190a kodeks karny adwokat pomoc
Kiedy można oskarżyć o nękanie?

Pisałam już wielokrotnie na tym blogu, że z przestępstwem stalkingu mamy do czynienia wówczas gdy nękanie ma charakter uporczywy. A zatem gdy zachowania sprawcy jest powtarzalne. Nadto gdy takie zachowania niepożądane dla ofiary są podejmowane przez dłuższy czas. Znajdziesz to m.in. tutaj: Stalking – nękanie telefonami. 

Najczęstszym pytaniem jednak ze strony moich klientów, na jakie przychodzi mi odpowiadać to “Ile konkretnie to jest dłuższy czas”? Czy wystarczy, że prześladowca wysyłał ofierze smsy i maile przez 2 miesiące? Czy trzeba jeszcze odczekać zanim zgłosi się przestępstwo? A jeśli trzeba się jeszcze wstrzymać z doniesieniem do prokuratury, to jak długo? Kiedy można oskarżyć o nękanie?

Uporczywość nękania – próby interpretacji

Ze znamieniem uporczywości, na które wskazuje kodeks karny w art. 190a jest o tyle problem, że jednocześnie żadna ustawa nie wyjaśnia co to jest ta uporczywość. Dlatego też od wielu lat przedstawiciele nauki prawa próbują interpretować to określenie.

Jedna z propozycji mówi, że dane zachowania można określać jako uporczywe jeśli występują przez co najmniej 30 dni i ma miejsce co najmniej 10 czynów w ciągu 30 dni. Ta teoria niestety nie sprawdza się w praktyce. Przykład niech stanowi sprawa z minionego miesiąca, gdzie prokuratura umorzyła dochodzenie z tego powodu, że sprawca dzwonił do pokrzywdzonej w ciągu 2 miesięcy “jedynie” 34 razy. Teoretycznie mamy zatem spełnione przesłanki, żeby mówić o stalkingu (min. 10 czynów w ciągu 30 dni). Ae w praktyce taka próba interpretacji, mówiąc potocznie, nie przeszła.

Druga propozycja interpretacji znamienia uporczywości związana jest z przestępstwem niealimentacji. Otóż w art. 209 § 1 kodeksu karnego również pojawia się znamię uporczywości. Przestępstwo niealimentacji polega na tym, że kto uporczywie uchyla się od wykonania ciążącego na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sądowego obowiązku opieki przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby i przez to naraża ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

I na gruncie tego konkretnego przepisu i występku niealimentacji Sąd Najwyższy wydał wytyczne jak należy interpretować tak interesującą nas tu uporczywość.

Sąd Najwyższy o uporczywości

Wytyczne Sądu Najwyższego wspomniane powyżej pochodzą z dnia 9 czerwca 1976 r.(sygn. VI KZP 13/75). Sąd stwierdził po prostu, że znamię uporczywości łączy w sobie dwa elementy.

  • Pierwszy element charakteryzuje postępowanie sprawcy i polega na szczególnym nastawieniu psychicznym wyrażającym się w nieustępliwości, chęci postawienia na swoim (obojętne z jakich pobudek). Podtrzymywaniu własnego stanowiska na przekór ewentualnym próbom jego zmiany.
  • Drugi element polega na trwaniu takiego stanu rzeczy przez pewien dłuższy czas. Np. na wstrzymywaniu się z zapłatą kolejnych rat alimentacyjnych co najmniej przez 3 miesiące lub płaceniu ich nieregularnie albo w kwotach znacznie niższych od należnych.

“Uporczywe” czyli trwające minimum 3 miesiące?

I w tym ostatnim zdaniu kryje się clou sprawy. Chodzi o owe 3 miesiące jako okres wyznaczający uporczywość. Innymi słowy – minimalny upływ czasu po jakim można stwierdzić, że mamy do czynienia z przestępstwem uporczywego nękania, to trzy miesiące. Ale jest to interpretacja już nieaktualna. Zwłaszcza, że od czasu wydania tego orzeczenia przez SN minęło 40 lat i zmienił się sam przepis dotyczący niealimentacji.

Oczywiście przy wykładni przepisu art. 190a § 1 kodeksu karnego pomocne będą dokonane wcześniej ustalenia przy analizie znamion przestępstwa niealimentacji i przytoczone wytyczne Sądu Najwyższego. Jednak moim zdaniem (i zdaniem wielu przedstawicieli doktryny) nie można ich bezkrytycznie przenosić na grunt art. 190a kk. Reasumując, tak już wiele razy podkreślałam, ustaleń w zakresie uporczywości należy dokonywać każdorazowo na tle okoliczności konkretnej sprawy.

Kiedy można oskarżyć o nękanie?

Obecnie sądy powszechne coraz częściej skazują za nękanie, które trwało zaledwie kilka tygodni. Dla zobrazowania tendencji w orzecznictwie sądów powszechnych, przytoczyć należy te wyroki skazujące lub warunkowo umarzające za czyn z art. 190a § 1 k.k., gdzie sprawca dopuścił się nękania trwającego mniej niż 3 miesiące.

  • prawomocny wyrok Sądu Rejonowego w Częstochowie z dnia 20 listopada 2015 r., sygn. akt XI K 390/14 – wyrok (okres nękania zaledwie 2 tygodnie- od 12 do 27 czerwca 2013 roku);
  • prawomocny wyrok Sądu Rejonowego w Rybniku z dnia 23 lutego 2018 r. sygn. akt III K 2123/17 (okres nękania 1 miesiąc – od 11 października 2017 r. do 11 listopada 2017 r.);
  • wyrok wyroku Sądu Rejonowego w Gnieźnie z dnia 3 października 2018 r., sygn. akt II K 9/18 (okres nękania 2 miesiące – od lutego do 29 marca 2014);
  • prawomocny wyrok Sądu Rejonowego w Trzciance z dnia 28 sierpnia 2018 r. sygn. akt II K 674/17 (okres nękania nieco ponad 2 miesiące – od 17 maja 2017 r. do 24 lipca 2017);
  • prawomocny wyrok Sądu Rejonowego Poznań Stare Miasto w Poznaniu z dnia 12 grudnia 2019 r., sygn. III K153/18 (okres nękania 1 miesiąc – od 1 lipca 2016 r. do 30 lipca 2016 r.);
  • wyrok Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie z dnia 6 lipca 2020 r., sygn. IV K 1042/19 (okres nękania 1 miesiąc tj. kwiecień – maj 2018 r.).

Jeśli nie wiesz czy w twoim przypadku mamy do czynienia z uporczywością, czy to, co cie spotyka wypełnia znamiona przestępstwa z art. 190a kk, skontaktuj się z moją kancelarią, chętnie pomogę: kontakt.

2 Komentarze “Uporczywe nękanie- ile musi trwać, aby uznać je za przestępstwo

  1. firma windykacyjna EOS w warszawie domaga się zwrotu kilku niezapłaconych rat od mojego zmarłego w2011 roku męża bank nie informował mnie o żadnym zadnym zadłużeniu przez 5 lat teraz EOS nęka mnie i mojego syna telefonami,listami i mejlami od ponad roku wysyłałam wyjaśnienia ale nękaja mnie dalej co robić.

Zostaw komentarz

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.

Zadzwoń aby umówić wizytę search previous next tag category expand menu location phone mail time cart zoom edit close