Od czasu do czasu moimi klientami są osoby, które nie tylko padły ofiarą „tradycyjnego” nękania (telefony, smsy, rozpowszechnianie plotek), ale też dodatkowo stalker zmienił im hasła do różnych portali czy do skrzynki e-mail i teraz nie mają dostępu do swoich danych.
Od czasu do czasu moimi klientami są osoby, które nie tylko padły ofiarą „tradycyjnego” nękania (telefony, smsy, rozpowszechnianie plotek), ale też dodatkowo stalker zmienił im hasła do różnych portali czy do skrzynki e-mail i teraz nie mają dostępu do swoich danych. Zdarzyło się, że pokrzywdzony sam po prostu ułatwił taki proceder nękaczowi. Ale zdarzyło się też tak, że sprawca zatrudnił osoby trzecie do przełamania zabezpieczeń informatycznych. Jeśli i ciebie spotkały podobne sytuacje, poniżej informacje, co z tym faktem zrobić.
Poniżej opisuję jedną ze spraw, z jaką spotykam się w swojej pracy z ofiarami przestępstwa uporczywego nękania.
Para mieszkała razem, oboje korzystali z jednego komputera i oboje mieli zachowane hasła dostępowe na tym komputerze, zarówno do skrzynek e-mail, jak i do portali społecznościowych (Facebook, Twitter, Fotka, Nasza klasa, Linkedin itp.). Kiedy się rozstali z inicjatywy mojej klientki (wyprowadziła się z wspólnie zajmowanego mieszkania), mężczyzna nie mógł się pogodzić z takim stanem rzeczy i zaczął nalegać, aby ta do niego wróciła. Zaczęło się od telefonów, smsów. Potem zaczął ją nachodzić w miejscu pracy.
Kiedy kobieta, po kilku miesiącach, dosadnie i wprost wyartykułowała, że nie życzy sobie kontaktów ze strony byłego partnera, ten zalogował się na adres mailowy pokrzywdzonej. A następnie zmienił hasło do tej poczty oraz do portalu Facebook. W ten sposób utrudnił mojej klientce dostęp do tych danych. Pokrzywdzona bardzo szybko dowiedziała się o tym fakcie i od razu powiązała to z osobą byłego partnera.
Nie muszę chyba mówić, jak bardzo wiele złego mógł on wyrządzić ofierze mając dostęp do jej poczty czy portali internetowych. Nie chodzi tu tylko o naruszenie tajemnicy korespondencji. Przede wszystkim chodzi o kontaktowanie się z innymi osobami podszywając się za pokrzywdzoną.
Tę akurat sprawę udało się załatwić na drodze polubownej, bez angażowania organów ścigania. Mężczyzna przyznał się, że to on logował się do poczty byłej dziewczyny oraz że zmienił hasła m.in. do Facebooka. Gdybyś ty również zastanawiał się nad ugodą ze stalkerem, to odsyłam do tego wpisu: Ugoda ze stalkerem.
Co jednak, jeśli sprawca się nie przyznaje, nie chce zawrzeć ugody?
Opisana powyżej sytuacja kwalifikuje się do zawiadomienia prokuratury o przestępstwie i to nie tylko uporczywego nękania. Poza stalkingiem z art. 190a § 1 kodeksu karnego, mamy to również do czynienia z przestępstwem z art. 268a § 1 k.k.
Zgodnie z art. 268a § 1 k.k. kto, nie będąc do tego uprawnionym, niszczy, uszkadza, usuwa, zmienia lub utrudnia dostęp do danych informatycznych albo w istotnym stopniu zakłóca lub uniemożliwia automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie takich danych, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3 (przepis ten obowiązuje w Polsce od 1.5.2004 r.).
W rozumieniu tego przepisu hasła dostępu do skrzynki e-mail oraz do konta na portalu społecznościowego, to dane informatyczne. Definicja tych danych, jaka funkcjonuje w literaturze, to „dowolne przedstawienie faktów, informacji lub pojęć w formie właściwej do przetwarzania w systemie komputerowym, łącznie z odpowiednim programem powodującym wykonanie funkcji przez system informatyczny„. Natomiast system informatyczny oznacza każde urządzenie lub grupę wzajemnie połączonych lub związanych ze sobą urządzeń, z których jedno lub więcej, zgodnie z programem, wykonuje automatyczne przetwarzanie danych. Zmiana takich danych bez wiedzy i zgody pokrzywdzonej, następnie utrudnieniu dostępu np. do profilu na Facebooku, jest zabronione przez ustawę.
Ściganie przestępstwa z art. 268a kodeku karnego, podobnie jak przestępstwa uporczywego nękania, następuje na wniosek pokrzywdzonego. A zatem, to od woli ofiary zależy czy zgłaszać sprawę organom ścigania. W kwestii szczegółów zgłoszenia przestępstwa, odsyłam to tego wpisu: Uporczywe nękanie – gdzie zgłosić?.
W podobnej sprawie, jak w tej opisanej powyżej, w roku 2017 toczyło się postępowanie przed Sądem Rejonowym Poznań – Nowe Miasto i Wilda. Tam zapadł wyrok skazujący. I to uwaga- mimo, że nie udało się ustalić, w jakich okoliczności stalker wszedł w posiadanie hasła do konta ofiary. Było jednak pewne, że oskarżony nie był osobą uprawnioną do tego, by logować się do poczty pokrzywdzonej.
Chłopak tłumaczył się, że hasło do konta znał od byłej partnerki, a poza tym chciał sprawdzić czy pokrzywdzona i pewien chłopak utrzymują wyłącznie kontakty zawodowe. Oskarżony przyznał jednak, iż pod wpływem złości mógł zmienić hasło do poczty dziewczyny.
W konsekwencji sąd uznał stalkera również winnym tego, że nie będąc do tego uprawnionym, poprzez zmianę hasła do konta pocztowego użytkowanego przez pokrzywdzoną, utrudnił jej dostęp do danych informatycznych powiązanych z tym kontem. Czyli winnym czynu z art. 268 a § 1 k.k. Poza karą ograniczenia wolności, jaką sąd wymierzył sprawcy, sąd zobowiązał oskarżonego również do powstrzymywania się od kontaktowania z pokrzywdzoną. A także zakazał zbliżania się do niej na odległość mniejszą niż 50 metrów w okresie 6 miesięcy. (Tutaj znajdziesz cały wyrok w sprawie uporczywego nękania oraz zmiany haseł: wyrok skazujący za uporczywe nękanie oraz przestępstwo z art. 268 a § 1 k.k.).
Ta sprawa była dość prosta dowodowo, oskarżony przyznał się przecież, że to on mógł zmienić hasło do poczty pokrzywdzonej. A co jeśli stalker się nie przyznaje, a ofiara nawet nie podejrzewa, kto mógłby być sprawcą? Jakie dowody zbierać, o co wnioskować?
W tego typu sprawach często podstawowym krokiem jest zabezpieczenie sprzętu, danych informatycznych (tak, niestety również tych należących do ofiary), a następnie zwrócenie się przez prokuraturę o wykaz połączeń telekomunikacyjnych. Ewentualnie przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu informatyki. Z własnego doświadczenia zawodowego wiem, że niestety czas oczekiwania na taką opinię może wynieść nawet rok. Trzeba się zatem uzbroić w cierpliwość.
Nękanie na Facebooku może przybrać także formę podszywania się. To tez jest przestępstwo, o ile zostaną spełnione pewne warunki. odsyłam cie do tego wpisu: Podszywanie się pod inną osobę na Facebooku.
Powyższe informacje stanowią opis stanu prawnego na dzień publikacji i nie są poradą prawną w indywidualnej sprawie. Stan prawny od opublikowania może ulec zmianie. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie wpisu w celu rozwiązania problemów prawnych. W przypadku wątpliwości zapraszam do kontaktu.