Czym jest doxing?

Doxing (pisane również jako „doxxing” lub „d0xing”) to forma ataku w cyberprzestrzeni, polegająca na gromadzeniu i ujawnianiu danych osobowych osoby fizycznej. Zamiarem sprawcy jest zazwyczaj zastraszenie, ośmieszenie pokrzywdzonego, naruszenie jego prywatności, szantażowanie, co najmniej wywołanie u niego dyskomfortu.

Doxing opiera się na wyszukiwaniu informacji w Internecie, która są już zazwyczaj publicznie dostępne. Nie odkryję Ameryki jak napiszę, że przecież każdy z nas zostawia w sieci mnóstwo informacji na swój temat, chociażby komentując posty na Facebooku, publikując zdjęcia na Instagramie czy zostawiając opinie na temat jakichś produktów czy usług. Doxerzy to wykorzystują, zbierają dane, przeprowadzając swojego rodzaju „śledztwo”, a potem te dane publikują.

Pochodzenie terminu „doxing” związane jest ze slangowym określeniem „docs” (czyli „dokumenty”) – ponieważ pierwotnie doxerzy wyszukiwali dane osobowe swoich ofiar w dostępnych publicznie bazach danych oraz na portalach społecznościowych.

Doxing – przykłady

Przykładów doxingu jest wiele. Ale to takich najczęstszych zalicza się:

• ujawnianie takich informacji jak: numery PESEL (w USA – numery ubezpieczenia społecznego), adresy zamieszkania, numery telefonów, dane kart kredytowych oraz inne dane umożliwiające identyfikację i narażenie ofiary na niebezpieczeństwo. Celem może być szantaż, próba wyłudzenia pieniędzy.
• publikowanie kontrowersyjnych treści o ofierze typu orientacja seksualna czy poglądy polityczne lub po prostu takie, które każdy z nas wolałby zachować w tajemnicy. Tu celem może być publiczne napiętnowanie ofiary.
• ujawnianie poprzednich miejsc pracy, poprzednich związków czy relacji towarzyskich celem naruszenia dóbr osobistych typu prywatność, wizerunek, dobre imię (jedna z moich klientek świadczyła w przeszłości usługi seksualne i padła ofiarą doxingu, bowiem sprawca wrzucił do sieci linki z filmami z jej udziałem podpisując je jej danymi).
• kontakt z bliskimi ofiary, jej pracodawcą lub innymi osobami z otoczenia celem zdobycia danych. Gdy doxerzy zgromadzą wystarczająco dużo danych, publikują je w sieci – w otwarty sposób lub poprzez linki do zewnętrznych portali.

Doxing a nękanie

Doxing może być nękaniem, formą stalkingu, ale nie musi, może być też zupełnie innym przestępstwem.

Celem tylko przypomnienia- uporczywe nękanie jest przestępstwem uregulowanym w art. 190a § 1 kodeksu karnego. Inaczej jest nazywane stalkingiem i może przybrać wiele form, od wielokrotnego kontaktowania się z ofiarą, poprzez nachodzenie jest w domu i miejscu pracy, wysłanie do niej niechcianych prezentów, poprzez obrażanie i rozpowszechnienia plotek. Więcej na ten temat znajdziesz na blogu, pisałam o tym wiele razy, m.in. tutaj: Stalking-definicja oraz tutaj: Stalking-nękanie telefonami.

Doxing może więc przeobrazić się w nękanie, jeśli będzie trwał odpowiednio długo, z takim natężeniem, aby można było uznać, że jest uporczywe. (O tym kiedy mamy do czynienie z uporczywością przeczytasz tutaj: Kiedy można oskarżyć o nękanie?

Innymi słowy- jeśli doxing trwa wiele tygodni, sprawca ma na celu naruszenia prywatności ofiary, udręczenie go, poniżenie lub wzbudzenie w nim poczucia zagrożenia, sprawca działa mimo próśb i upomnień pokrzywdzonego o zaprzestanie, to może się okazać to przestępstwem stalkingu stypizowanym w art. 190a § 1 kodeksu karnego

Czy doxing jest przestępstwem?

Z prawnego punktu widzenia doxing może stanowić przestępstwo, ale nie musi. Kluczowe znaczenie ma charakter oraz źródło ujawnianych danych – to one decydują o ewentualnej bezprawności działania. Dla lepszego zobrazowania podam przykład. Jedną z odmian doxingu jest tzw. doxware – czyli atak, w którym cyberprzestępcy żądają okupu w zamian za nieujawnianie poufnych danych ofiary. To forma cyfrowego szantażu, która może obejmować zarówno dane osobowe, jak i informacje kompromitujące, pozyskane w wyniku włamania do skrzynki e-mail, chmury czy kont w mediach społecznościowych.

Taki doxing może więc stanowić przestępstwo określone w art. 267 kodeksu karnego (§ 1. Kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do informacji dla niego nieprzeznaczonej, otwierając zamknięte pismo, podłączając się do sieci telekomunikacyjnej lub przełamując albo omijając elektroniczne, magnetyczne, informatyczne lub inne szczególne jej zabezpieczenie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. § 2. Tej samej karze podlega, kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do całości lub części systemu informatycznego. § 3. Tej samej karze podlega, kto w celu uzyskania informacji, do której nie jest uprawniony, zakłada lub posługuje się urządzeniem podsłuchowym, wizualnym albo innym urządzeniem lub oprogramowaniem. § 4. Tej samej karze podlega, kto informację uzyskaną w sposób określony w § 1-3 ujawnia innej osobie.)

Doxing a RODO

W Polsce obowiązuje rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych, tzw. RODO). To rozporządzenie przyznaje obywatelom szereg praw dotyczących ich danych osobowych – w tym prawa do informacji, sprzeciwu, usunięcia czy ograniczenia przetwarzania. Na mocy tego rozporządzenie możesz także domagać się, aby informacje o tobie zostały usunięte z wyszukiwarek internetowych, to tzw. prawo do bycia zapomnianym.

Jeśli więc padłeś ofiarą doxingu, a chciałbyś, aby informacje o tobie zostały usunięte z Internetu, nie pojawiały się w wyszukaniach, to rozporządzenie RODO może być pomocne chociażby w sporze z Google.

Na rządowej stronie znajdziesz informacje, co robić, aby nie paść ofiarą doxingu. Tutaj podpowiedź m.in., jak chronić swoją prywatność w mediach społecznościowych https://www.gov.pl/web/baza-wiedzy/doxing–nowe-zjawisko-i-cyberzagrozenie