W sprawach o uporczywe nękanie (stalking) bardzo ważnym aspektem jest aby odizolować sprawcę od ofiary. Ustawodawca przyjął w kodeksie karnym kilka rozwiązań, które pomagają taki efekt uzyskać. Jednym z nich jest zakaz zbliżania się do pokrzywdzonego. O zakazie zbliżania pisałam już wcześniej m.in. tutaj: Zakazie zbliżania. Dziś o podobnym środku karnym, mianowicie o zakazie kontaktowania się z ofiarą. 

Zakaz kontaktowania się

Zakaz kontaktowania się, podobnie jak zakaz zbliżania, został uregulowany w kodeksie karnym. Art. 41a § 1 k.k. stanowi, że sąd może orzec zakaz kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się do określonych osób, w razie skazania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego lub inne przestępstwo przeciwko wolności oraz w razie skazania za umyślne przestępstwo z użyciem przemocy, w tym zwłaszcza przemocy wobec osoby najbliższej.

Jak widać zatem zastosowanie środka karnego w postaci zakazu kontaktowania oraz zakazu zbliżania jest uzależnione od skazania sprawcy za jedno z trzech przestępstw:

1. przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności popełnione na szkodę małoletniego;
2. przestępstwa przeciwko wolności;
3. umyślnego przestępstwa z użyciem przemocy, w tym przemocy przeciwko osobie najbliższej.

Ponieważ uporczywe nękanie z art. 190a k.k. jest przestępstwem właśnie przeciwko wolności, to w szczególności w  przypadku skazania za stalking, sąd może zakazać stalkerowi kontaktowania się z pokrzywdzonym.

Zakaz kontaktowania – na czym polega?

W przypadku zakazu kontaktowania chodzi o wszelkie formy kontaktowania się z ofiarą. A zatem nie tylko o kontaktowanie osobiste, ale także za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość. Zakaz kontaktowania oznacza m.in zakaz porozumiewania się z ofiarą za pośrednictwem internetu (np. za pomocą portali społecznościowych). Ale także zakaz korespondowania, telefonowania. Czy zakaz kontaktów przyjacielskich, handlowych, służbowych itd.

Sąd nie może natomiast w wyroku orzec np., że stalker nie może kontaktować się z osobami w wieku 15-22 lata lub osobami zamieszkującymi przy ul. Krakowskie Przedmieście w Warszawie.

Tutaj warto również zwrócić uwagę, że zakaz kontaktowania nie dotyczy nawiązywanie kontaktów za pośrednictwem innych osób. Oznacza to, że stalker nie złamie zakazu kontaktowania przykładowo jeśli poprosi znajomego o wykonanie telefonu do ofiary lub też o wysłanie sms-a do pokrzywdzonego.

Zakaz kontaktowania może być połączony z obowiązkiem zgłaszania się do Policji lub innego wyznaczonego organu w określonych odstępach czasu.

Zakaz kontaktowania się – jak uzyskać?

Zakaz kontaktowania można uzyskać na dwa sposoby:

1. w postępowaniu przygotowawczym (czyli w trakcie trwania dochodzenia lub śledztwa). Wówczas takie zakaz nakładany jest za pomocą postanowienia, wydaje go prokurator (jako środek zapobiegawczy)
2. w sądzie. Wówczas taki zakaz orzeka sąd w wyroku skazującym. 

Odpowiadając na pytanie, które tutaj zazwyczaj pada ze strony moich Klientów, informuję, że uzyskanie zakazu czy to kontaktowania, czy to zbliżania może trwać kilka miesięcy lub nawet kilka lat. Będzie to zależeć m.in. od tego jakimi dowodami na przestępstwo dysponujemy, czy mamy materiał świadczący o popełnieniu przestępstwa.

Z mojego doświadczenia zawodowego wynika ponadto, że sądach mających siedzibę w większych miastach, w szczególności w sądach warszawskich, czas trwania postępowania jest zdecydowanie dłuższy niż w mniejszych miejscowościach. W Warszawie zdarza się, że czas pomiędzy jedną, a kolejną rozprawą przekracza nawet 4 – 5 miesięcy.

Zakaz kontaktowania a zakaz zbliżania – podobieństwa

Jak widać zakaz kontaktowania się z ofiarą jest środkiem podobnym do zakazu zbliżania do pokrzywdzonego. Oba środki karne służą wzmocnieniu ochrony osób nękanych przed stalkerami. Zakazy te pełnią także ponadto funkcję zapobiegawczą, czyli mają uniemożliwiać sprawcy ponowne popełnienia przestępstwa stalkingu. Środki te stanowi także dolegliwość dla sprawcy, bo przecież ograniczają skazanemu możliwość kontaktów z pewnymi osobami.

Zarówno zakaz kontaktowania się, jak i zakaz zbliżania do pokrzywdzonego mogą być orzeczone na okres od roku do 15 lat.

Wyrok orzekający zakaz kontaktów

Poniżej przedstawiam autentyczny wyrok, na mocy którego sąd nie tylko skazał stalkera za czyn z art. 190a § 1 k.k. na karę pozbawienia wolności. Ale także orzekł w stosunku do sprawcy dwa zakazy – kontaktowania oraz zbliżania się do ofiary.

Sądu Rejonowy w Wałbrzychu, III Wydział Karny wyrokiem z dnia 20 maja 2015 r. (sygn. III K 1267/14), uznał oskarżonego P. M. za winnego tego, że w okresie od stycznia 2014 roku do 25 października 2014 roku, nękał J.M. Nękanie polegało na tym, że dzwonił na jej telefon komórkowy, wysyłał wiadomości tekstowe, nachodził w miejscu zamieszkania o różnych porach dnia, a także umieszczał posty na portalu społecznościowym. Tym wszystkim wzbudził u pokrzywdzonej poczucie zagrożenia. Został oskarżony oczywiście o czyn występku z art. 190 a § 1 k.k.

Sąd wymierzył oskarżonemu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem na okres 2 lat próby. Ponadto sąd orzekł wobec oskarżonego zakaz zbliżania się do oskarżycielki posiłkowej J. M. na okres 2(dwóch) lat. Sąd ustalił odległość 500 metrów od oskarżycielki posiłkowej, którą to odległość oskarżony zobowiązany jest zachować.

Tutaj znajdziesz inny wyrok skazujący za stalking wraz z zakazem kontaktowania się z ofiarą oraz zakazem zbliżania się do pokrzywdzonej Wyrok za nękanie wraz zakazem kontaktowania się. 

Złamanie zakazu kontaktowania

Za złamanie zakazu kontaktowania się z określonymi osobami, zakazu zbliżania się do określonych osób grozi kara pozbawienia wolności. Stanowi o tym art. 244 kodeksu karnego. Więcej na temat złamania zakazu kontaktowania się przeczytasz tutaj: Złamanie zakazu zbliżania.