Kto to jest stalker? Jak się przed nim bronić? Jak ma zachowywać się ofiara, aby „nie nakręcać” prześladowcy?
Kim jest stalker? Jak rozpoznać stalkera? Jak ma zachowywać się ofiara aby „nie nakręcać” prześladowcy, a tym samym maksymalnie skrócić czas stalkingu. Na blogu przedstawiałam już wiele rozwiązań, które pomogą ci w walce z uporczywym nękaniem.
Istnieje wiele określeń na osobę, która dopuszcza się uporczywego nękania. Najbardziej chyba popularne to właśnie „stalker”, choć istnieją też polskie rzeczowniki typu „nękacz” czy „prześladowca”. Ja będę się posługiwać nimi naprzemiennie.
Stalkerem będzie więc osoba skazana za przestępstwo uporczywego nękania, czyli za czyn określony w art. 190a kk. O tym czym jest stalking i co za niego grozi, dowiesz się stąd: Czym jest stalking?
Najbardziej znanym stalkerem w historii był chyba zabójca Johna Lenona. Celowo nie wymieniam jego nazwiska, bo moim zdaniem nie zasługuje na to, aby je pamiętać. Warto jednak wiedzieć, że w skrajanych przypadkach stalking może doprowadzić do zabójstwa.
Dlatego tak ważnym jest aby pokrzywdzony szybko uzmysłowił sobie, że padł ofiarą uporczywego nękania i równie szybko podjął kroki aby się chronić. Jak pokazują badania, ponad 1/5 sprawców stalkingu użyła w stosunku do swoich ofiar przemocy, a 4% usiłowało zgwałcić bądź dokonało tego czynu.
Na podstawie badań opracowano profil stalkera.
Z mojego doświadczenia zawodowego wynika, że ten profil stalkera pokrywa się z rzeczywistością. Bo najwięcej właśnie spraw o stalking prowadzę przeciwko mężczyznom, w wieku ok. 30- 39 lat, którzy często zmieniają prace. Prace te z resztą są dorywcze, stalker rzadko zagrzewa miejsce w jednej firmie na kilka lat.
Jeśli interesuje cię pogłębienie tematu, to zajrzyj na mój wpis, w którym opisałam różne typy stalkerów według klasyfikacji psychiatrów: Typy stalkerów według psychiatrów.
Psychologowie wskazują, że stalkerem mogą być zarówno osoby chore np. na schizofrenię, ale również osoby zdrowe, niepsychotyczne. Przy czym ci drudzy, będący osobami niepsychotycznymi cierpią na różnego rodzaju zaburzenia osobowości, np. borderline, narcystyczne zaburzenia osobowości czy adaptacji. Jeśli interesuje cie kwestia odpowiedzialności w przypadku chorego psychicznie stalkera, przeczytaj ten wpis: A jeśli stalker jest chory psychicznie?
Często stalkerzy są po prostu erotomanami. Czym jest erotomania wyjaśniam tutaj: Stalking – czym jest erotomania?
Po pierwsze – ze stalkerem nie warto negocjować. Nie warto zgadzać się na mediację z prześladowcą. Takie sytuacje jak zgoda ofiary na np. umorzenie postępowania w zamian za skruchę prześladowcy i przeproszenie przynoszą tylko spokój chwilowy. Co prawda bardzo często zawieram w imieniu swoich klientów- pokrzywdzonych różne ugody ze sprawcami stalkingu. Jednak, co trzeba podkreślić, rzadko zgadzamy się na cofnięcie wniosku o ściganie sprawcy, tak żeby śledztwo zostało umorzone. Więcej o ugodzie ze stalkerem przeczytasz tu: Sprawa o nękanie – ugoda.
Pan Paweł Droździak, warszawski psychoterapeuta pracujący z ofiarami uporczywego nękania w swoim artykule Kim są osoby wymuszające kontakt i uporczywie nękające? opisał takie działania stalkera.
„Nękacz specjalnie przedłuża takie negocjacje w nieskończoność, wywleka winy prawdziwe i urojone, targuje się i stosuje tysiące sztuczek. Jeśli wysyła ci smsy a ty w odpowiedzi wysyłasz mu prośby by więcej nie pisał, robisz dokładnie to, czego on chce. Treść smsa nie jest ważna. Ważne jest, że poświęcasz tej osobie swoją uwagę. Zrobi wszystko byś robiła to nadal. Jeśli zorientuje się, że najwięcej energii poświęcasz mu kiedy jesteś w złości, wywoła twoją złość, by cię sprowokować do działania. Nawet nasłana na niego policja to woda na jego młyn. Jeśli wysłałaś do niego policjantów, właśnie dałaś mu do zrozumienia, że jest kimś ważnym w twoim życiu i wiele was łączy. Jest tak ważny, że aż policja musiała przyjeżdżać”.
Co zatem robić aby nękacz dał sobie, mówiąc potocznie, spokój? Otóż okazywać mu obojętność. Stalkerowi trzeba konsekwentnie okazywać obojętność. To znaczy:
Poza tym nie powinno się wykonywać w stosunku do stalkera żadnych gestów. Nie odpowiadać na zaczepki i nie okazywać zniecierpliwienia. I równie ważne – nie należy liczyć na to, że stalker się zmieni.
Więcej porad, jak zachowywać się w stosunku do prześladowcy może znaleźć na stronie psychoterapeuty Pana Pawła Droździaka, do której link umieściłam powyżej.
Na całym świecie przeprowadzono wiele różnych badań na temat tego, jaka jest skala zjawiska nękania, czyli ile osób pało ofiara tego przestępstwa, ilu jest stalkerów wśród społeczeństwa. Według niektórych przeprowadzonych badań, niemal 10 procent społeczeństwa jest lub było już ofiarą uporczywego nękania, czyli stalkingu.
W biurze u mojego przyjaciela wisi na ścianie oprawiony w ramy napis, który osobiście bardzo lubię „If you change nothing, nothing will change”. W wolnym tłumaczeniu znaczy tyle co „Jeśli nic nie zmienisz, nic nie zostanie zmienione”. Moim zdaniem świetnie obrazuje konieczność podjęcia przez ofiarę stalkingu działań aby przeciwstawić się prześladowcy. Jeśli dołożymy do tego wyniki badań, zgodnie z którymi tylko trzy procent ze stalkerów raz na zawsze zaprzestaje prześladowań z własnej woli (tak twierdzi m.in. Jan Gołębiowski, były psycholog policyjny), to chyba nie trzeba przekonywać już żadnej ofiary stalkingu, aby udała się do adwokata, psychologa czy na policję.
Jeśli jesteś zdecydowany działać, zawiadomić prokuraturę o przestępstwie nękania, poczytaj, jak może wyglądać twoja sprawa. Jak przebiega sprawa o stalking?
Ewentualnie zajrzyj tu, jeśli chcesz wiedzieć, ile taka sprawa może potrwać: Sprawa karna o nękanie- jak długo trwa postępowanie?