Statystyka dot. uporczywego nękania (stalkingu) na terenie Warszawy, okres czerwiec 2011-czerwiec 2017.
Zapewne wszyscy stali czytelnicy tego bloga wiedzą, że w Polsce prowadzonych jest kilka tysięcy postępowań przygotowawczych rocznie w sprawie o czyn z art. 190a kodeksu karnego. A sama liczba skazanych za stalking przekroczyła tysiąc w roku 2015 . Statystyki z lat poprzednich znajdziesz m.in. tutaj: Uporczywe nękanie – statystyka za lata 2015 – 2016.
Statystyki, o których wspominam, opracowane i publikowane przez Komendę Główną Policji czy Ministerstwo Sprawiedliwości dotyczą jednak nękania na terenie całego kraju. A moich klientów głównie interesują dane dotyczące nękania (stalkingu) w Warszawie. Chociażby z uwagi na siedzibę kancelarii, która znajduje się w Warszawie.
Ponieważ brak jest takich szczegółowych opracowań o nękaniu w odniesieniu tylko do Warszawy, postanowiłam wziąć sprawy w swoje ręce. Zwróciłam się więc do wszystkich prokuratur rejonowych w Warszawie o udostępnienie informacji dotyczących przestępstwa uporczywego nękania od początku wprowadzenia art. 190a do polskiego kodeksu karnego.
Wszystkim prokuraturom zadałam te same pytania:
Odpowiedzi, które otrzymałam zebrałam w całość. Poniżej prezentuję wnioski, które – na marginesie – nie napawają optymizmem.
W ciągu 6ciu lat ścigania uporczywego nękania (czerwiec 2011– czerwiec 2017), tylko na terenie Warszawy zarejestrowano łącznie ponad 5 tysięcy spraw o czyn z art. 190a § 1–3 kodeksu karnego. Głównie były to sprawy o czyn z paragrafu pierwszego (ponad 82%). Sprawy o stalking, w wyniku którego pokrzywdzony targnął się na swoje życie (art. 190a § 3 k.k.) można natomiast policzyć na placach jednej ręki- było ich zaledwie 4 w ciągu tych minionych sześciu lat.
Mokotów jest w tej statystyce niechlubnym liderem. W Prokuraturze Rejonowej Warszawa Mokotów zarejestrowano bowiem łącznie aż 1336 spraw o czyn z art. 190a k.k. To stanowi prawie 3 razy więcej niż w Prokuraturze Rejonowej Warszawa Ochota (459 zarejestrowanych spraw) czy Żoliborz (453 zarejestrowanych spraw).
Natomiast liczba zarejestrowanych spraw dot. uporczywego nękania na terenie Śródmieścia, Woli czy Pragi Południa jest zbliżona. Prokuratura Rej. Warszawa Śródmieście i Śródmieście Północ łącznie- 778 spraw o czyn z art. 190a § 1–3 kodeksu karnego ; Prok. Rej. Warszawa Wola – 745 spraw; Prok. Rej. Warszawa Praga Południe – 867 spraw.
Pewnie nikogo nie zdziwi, jeśli dodam, że dużo spraw o czyny z art. 190a k.k. skończyło się niepomyślnie dla pokrzywdzonych. Czyli umorzeniem albo w ogóle odmową wszczęcia postępowania.
Jeśli chodzi o postępowania umorzone w sprawie (czyli takie, gdzie nikomu nie postawiono zarzutów, nie było formalnie postanowienia o przedstawieniu zarzutów, a tym samym podejrzanych), to najwięcej było ich na terenie Pragi Północ. Prokuratura Rej. Warszawa Praga Północ umorzyła bowiem aż 364 postępowań o czyny z art. 190a k.k. spośród 558 zarejestrowanych spraw. To stanowi ponad 65% zakończonych w ten sposób spraw. Najmniej postępowań zakończonych umorzeniem było natomiast na terenie Pragi Południe, bo tylko nieco ponad 28%. A konkretnie to 246 umorzeń spośród 867 zarejestrowanych spraw o czyny z art. 190a k.k.
Zdarza się też tak, że postępowania są umarzane nawet po postawieniu zarzutów. Czyli mimo, że wydano postanowienie podejrzanemu, że jego czyny wypełniają znamiona uporczywego nękania, to potem i tak, z różnych przyczyn takie postępowania były umarzane. Jeśli chodzi o Warszawę, to w omawianym okresie czerwiec 2011- czerwiec 2017 na Mokotowie umorzono takich postępowań przeciwko podejrzanym 43. A na ternie Woli- 18.
Jeśli spojrzeć na dane przesłane mi przez poszczególne prokuratury warszawskie, to łatwo stwierdzić, że niewielka ilość spraw kończy się wniesieniem aktu oskarżenia do sądu. Abstrahując od przyczyn takiego stanu, których może być wiele (nie tylko z powodu braku znamion, ale też z powodu cofnięcie wniosku o ściganie przez samego pokrzywdzonego, śmierć podejrzanego itp.), to zauważyć należy, że tak naprawdę pokrzywdzony składając zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa uporczywego nękania ma w Warszawie ok. 6% szans, że jego sprawa trafi do sądu z aktem oskarżenia przeciwko stalkerowi.
W okresie czerwiec 2011- czerwiec 2017 na Mokotowie jedynie 75 spośród wszystkich zarejestrowanych spraw o czyny z art. 190a k.k. w łącznej ilości 1336 zakończyło się skierowaniem aktu oskarżenia do sądu, co daje wynik ok. 5,6%. Podobny współczynnik jest na terenie Woli, Ochoty, śródmieścia czy Żoliborza. Nieco więcej procentowo tego typu spraw kończyło się skierowaniem aktu oskarżenia do sądu na terenie Pragi Północ, bo procent ten przekraczał 11.
Przeglądając dane dot. uporczywego nękania jeszcze jedna rzecz rzuciła mi się w oczy. Mianowicie równie niewielki jest procent zażaleń składanych na postanowienie o umorzeniu postępowania. Na przykład do Prokuratury Rejonowej Warszawa Ochota tylko 25 zażaleń na postanowienie o umorzenie postępowania przygotowawczego skierowano do sądu, podczas gdy samych decyzji o umorzeniu było aż 182. Daje to wynik zaledwie 13,7%. Jeszcze gorzej było na terenie Żoliborza- tutaj zażaleń na umorzenie skierowano do sądu tylko 18, co daje wynik 8,9% (18 zażaleń na 201 umorzonych postępowań).
Nieco lepiej statystyka przedstawia się natomiast na terenie Pragi Południe. Tutaj na co czwarte postanowienie o umorzeniu postępowania skierowano zażalenie do sądu (60 zażaleń na 246 postępowań zakończonych umorzeniem).
Niestety nie znam przyczyn tego stanu i tak niewielkiego procenta zażaleń na umorzenie postępowań przygotowawczych. Nie wiem czy jest to wynik niskiej nieświadomości praw pokrzywdzonych, może nie czytają oni pouczeń, w których są zawarte informacje o przysługującym prawie wniesienia zażalenia, czy też może pokrzywdzeni uznają, że nie poradzą sobie sami z tym tematem, a na adwokata ich, potocznie mówiąc, nie stać… A może po prostu uznają, że nie warto walczyć, bo i tak nikt nie stanie po ich stronie jako pokrzywdzonych. Jeśli masz podobne odczucia, to zachęcam tym bardziej do skorzystania z pomocy prawnej.
Pełną statystykę dotyczącą spraw o czyny z art. 190a § 1–3 Kodeksu karnego (uporczywego nękania) na terenie Warszawy w okresie czerwiec 2011-czerwiec 2017 znajdziesz tutaj: statystyka. art. 190a kodeksu karnego (stalking), Warszawa, 06.2011-06.2017