Wyroki za nękanie- jakie mogą zapaść i jakie są wydawane w rzeczywistości przez polskie sądy?
Wyroki za nękanie- jakie mogą być wydane przez sądy na podstawie kodeksu karnego i jakie zapadają w rzeczywistości? Dziś spróbuję odpowiedzieć na te pytania.
Za uporczywe nękanie grozi w Polce kara pozbawienia wolności. Szczegółowo na ten temat pisałam tutaj: Co grozi za nękanie? Innymi słowy, sąd może wydać wyrok skazujący stalkera. Za czyny z art. 190a § 1 oraz § 2 k.k. czyli za stalking oraz za kradzież tożsamości (tzw. podszywanie) sąd może skazać na karę więzienia od 6 miesięcy do aż lat 8.
Jeśli chodzi natomiast o karę za czyn z art. 190a § 3 k.k. (czyli kiedy następstwem nękania lub podszywania się jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie), to obecnie sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
Oczywiście zamiast wyroku skazującego sąd może wydać tez inne rozstrzygnięcie, czyli wydać wyrok uniewinniający. Przed nowelizacją kodeksu karnego, która weszła w życie 31 marca 2020 roku istniała również możliwość, aby sąd w sprawach o uporczywe nękanie wydał wyrok warunkowo umarzający. O tym więcej przeczytasz w dalszej części artykułu.
W Polsce w sprawach o uporczywe nękanie i kradzież tożsamości (czyli za czyny z art. 190a kodeksu karnego) sądy najczęściej wydają wyroki skazujące. W zależności od roku skazujące wyroki za nękanie stanowiły ok. 84-85% wszystkich wyroków wydawanych w tego typu sprawach w I instancji.
Dla przykładu, w 2024 roku ponad 85% osób osądzanych za stalking i kradzież tożsamości zostało skazanych, uznanych za winne (skazanych zostało 1771 osób).
Dla porównania, w roku 2020 wydano w Polsce łącznie 1398 wyroków skazujących za nękanie (za czyn z art. 190a §1 kodeksu karnego). Oraz 130 wyroków skazujących za kradzież tożsamości (za czyn z art. 190a § 2 kk).
Więcej na temat statystyki przeczytasz tutaj: Uporczywe nękanie-statystyka za 2024.
Na wszelki wypadek, gdyby to nie było jasne dla wszystkich, wspomnę o tym, że wyroki skazujące za nękanie, jakie zapadają w Polsce, to nie tylko wyroki skazujące na więzienie. Sąd może zastosować również karę pozbawienia wolności z warunkowym jej zawieszeniem. Lub na przykład skazać na grzywnę czy karę ograniczenia wolności.
To, na jaka karę zostanie skazany oskarżony, zależy od wielu różnych czynników, tym także od okoliczności sprawy i postawy samego oskarżonego. Inaczej jest traktowany oskarżony, który był wcześniej karany od takiego, który jest niekarany, wyraził skruchę, przeprosił czy próbował zadośćuczynić ofierze.
Co się zaś tyczy wyroków za stalking uniewinniających, to w Polsce stanowią one zaledwie kilka procent wszystkich wyroków wydanych w sprawach o czyny z art. 190 kodeksu karnego.
Przykładowo, w roku 2024 uniewinniono za czyny z art. 190a kodeksu karnego tylko 52 osoby.
Natomiast w roku 2020 wydano ich odpowiednio:
Przed nowelizacją kodeksu karnego, która nastąpiła w dniu 31 marca 2020 r., za uporczywe nękanie groziła kara pozbawienia wolności do lat 3. Obecnie jest to kara więzienia od 6 miesięcy do aż lat 8. (Wpływ COVID-19 na postępowania o uporczywe nękanie). W związku z tym, obecnie nie ma już możliwości warunkowego umorzenia postępowania o stalking. Wcześniej takich wyroków było wydawanych kilkaset rocznie.
Przykładowo w roku 2024 warunkowo umorzono postępowanie wobec 21 osób oskarżonych za czyny z czyn z art. 190a kodeksu karnego. Natomiast w roku 2020 wydano 163 wyroków warunkowo umarzających postępowanie o stalking (art. 190a §1 kk) oraz 16 wyroków warunkowo umarzających postępowanie o podszywanie (art. 190a § 2 kk).
Poniżej wskazuję wyroki za nękanie, jakie zapadły w latach poprzednich, a o których już pisałam:
Jednym z najbardziej surowych wyroków za stalking, to ten wydany przez Sąd Okręgowy w Białymstoku wobec stalkera, który następnie zastrzelił swoją była partnerkę – sąd wymierzył mu karę dożywotniego pozbawienia wolności: Proces oskarżonego o zastrzelenie byłej partnerki.