Ostatnio głośno było w mediach o przypadku prof. Ewy Łętowskiej i podszywania się na Facebooku. Osoba podszywająca się wykorzystywała m.in. wizerunek znanej prawniczki i rozsyłała oferty współpracy różnym podmiotom. Jak pokazuje życie kradzież tożsamości dotyka jednak nie tylko polityków czy dziennikarzy.

Co zrobić jeśli ktoś się za ciebie podszywa w Internecie? Jak reagować jeśli ktoś wykorzystuje twoje dane, założył konto na twoje nazwisko na Facebooku i cię kompromituje? Co grozi za wykorzystywanie wizerunku innych osób? Odpowiedź na te i inne pytania znajdziesz poniżej.

Podszywanie się = kradzież tożsamości

Podszywanie się pod inną osobę, wykorzystywanie jej wizerunku lub innych jej danych osobowych w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej jest przestępstwem. Kodeks karny, konkretnie art. 190a paragraf 2 wskazuje, że czyny takie są zagrożone karą pozbawienia wolności.

I tak przykładowo, sprawca, który udostępniał na portalu społecznościowym informacje stawiające ofiarę w złym świetle nie tylko jako kobietę i żonę, które to informacje dotyczyły na tyle istotnych kwestii obyczajowych, że podważały również jej autorytet jako nauczyciela, został skazany przez Sąd Rejonowy w Olsztynie wyrokiem z dnia 29 września 2014r. (sygn. VII K 700/14). Kara w tym przypadku wyniosła aż 6 miesięcy pozbawienia wolności. W tej sprawie stalker nie ograniczył swoich zabiegów jedynie do skopiowania wiadomości mailowych. Lecz również zmienił hasło dostępu do tej poczty uniemożliwiając pokrzywdzonej korzystanie z danych tam zawartych.

Kiedy mamy do czynienia z przestępstwem podszywania się?

Aby można mówić, że mamy do czynienia z przestępstwem przywłaszczenie tożsamości pokrzywdzonego z art. 190 a § 2 kodeksu karnego, musimy ustalić najpierw:

• czy sprawca podszywa pod inną, rzeczywiście istniejącą osobę? Nie będzie bowiem przestępstwa jeśli sprawa podszywa się pod osobę fikcyjną, czyli nieistniejącą w rzeczywistości, np. postać literacką.
• czy nastąpiło wykorzystanie wizerunku? Wizerunek to po prostu czyjaś podobizna na rysunku, obrazie, zdjęciu oraz sposób, w jaki dana osoba lub rzecz jest postrzegana i przedstawiana.
• czy nastąpiło wykorzystanie innych danych osobowych? Dane osobowe to wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej (zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych). Zatem danymi osobowymi będą nie tylko imię i nazwisko, ale także płeć, wzrost, znaki szczególne, obywatelstwo, linie papilarne, miejsce i data urodzenia. Poza tym danymi osobowymi mogą być cechy dokumentów tożsamości, numer PESEL. A także wykształcenie, znajomość języków, posiadane uprawnienia, charakter pisma, stan cywilny itp.
• czy doszło do wyrządzenia szkody majątkowej lub osobistej? Jeśli nawet ktoś wykorzystuje twój wizerunek w Internecie, podszywa się pod ciebie na Facebooku, ale nie została ci wyrządzona żadna szkoda czy krzywda, to nie doszło do przestępstwa.

Podszywanie się na Facebooku- gdzie zgłosić?

Jeśli zauważyłeś, że ktoś założył na twoje dane fałszywe konto na Facebooku lub też że twój wizerunek jest wykorzystywany w Internecie w sposób bezprawny, opisany powyżej, powinieneś sprawę zgłosić organom ścigania, policji lub prokuraturze.

O tym gdzie konkretnie się udać, w jakiej formie zgłosić stalking pisałam tutaj: Uporczywe nękanie – gdzie zgłosić?

Bez względu na to czy zdecydujesz się zawiadomić o przestępstwie czy nie, wiedz, że także same portale społecznościowe, w tym Facebook pomagają użytkownikom w zgłaszaniu konkretnych przypadków.

Podszywanie się na fb – konieczny wniosek o ściganie

Pamiętaj, że  stalking polegający na podszywaniu się pod inną osobę jest  przestępstwem ściganym jedynie na wniosek ofiary. Bez wniosku pokrzywdzonego ani prokuratura, ani policja nie zajmą się ściganiem stalkera.

Jak pisałam już wcześniej jedynie tzw. typ kwalifikowany stalkingu z art. 190a § 3 kodeksu karnego, czyli jeżeli w wyniku stalkingu, pokrzywdzony targnie się na własne życie, jest ścigany w trybie publicznoskargowym z urzędu.

Za podszywanie się możesz uzyskać zadośćuczynienie, przeczytasz o tym tu:  Zadośćuczynienie za nękanie. 

Podszywanie się na Facebooku a pozew cywilny

Jeśli ktoś wykorzystuje twój wizerunek, ale masz wątpliwości czy doszło do przestępstwa stalkingu z art. 190a paragraf 2 kodeksu karnego, to możesz skorzystać z ochrony jakie, poza kodeksem karnym, dają ci inne ustawy.  Przykładowo, kwestie rozpowszechniania wizerunku zostały także uregulowane w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych (art. 81). Czy w kodeksie cywilnym (art. 23 i 24 k.c.). Możesz zatem rozważyć złożenie pozwu i dochodzenie swoich praw w postępowaniu cywilnym.

Może zainteresuje cie też ten wpis: Pozew za nękanie- jak uzyskać zadośćuczynienie w sądzie cywilnym?

Podszywanie się na Facebooku – pomoc adwokata

Jako adwokat specjalizuję się w pomocy osobom pokrzywdzonym stalkingiem, w tym ofiarom podszywania. Jeśli więc szukasz pomocy prawnej, ktoś się pod ciebie podszywa, nęka cię, umów się na konsultacje ze mną: kontakt. Nie tylko doradzę ci co zrobić, a czego nie robić, ale również sporządzę w twoim imieniu wezwanie do stalkera i będę się reprezentować w postępowaniu karnym.

Powyższe informacje stanowią opis stanu prawnego na dzień publikacji  i nie są poradą prawną w indywidualnej sprawie. Stan prawny od opublikowania może ulec zmianie. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie wpisu w celu rozwiązania problemów prawnych. W przypadku wątpliwości zapraszam do kontaktu.