Zadośćuczynienie za nękanie

 

O sankcjach, które grożą za stalking pisałam tu: kary za uporczywe nękanie. Dziś trochę o zadośćuczynieniu (czyli potocznie mówić o odszkodowaniu) za krzywdę doznaną przez ofiarę nękania, które również stanowi rodzaj sankcji.

Zadośćuczynienie za nękanie

Zadośćuczynienie to środek karny (wspomina o nim m.in. art. 46 § 1 kodeksu karnego), o którym orzeka sąd w wyroku. Inaczej mówiąc, jest to po prostu określona kwota pieniężna, którą sprawca będzie musiał zapłacić ofierze nękania.

Aby sąd mógł orzec obowiązek zadośćuczynienia za uporczywe nękanie najpierw musi nastąpić skazanie za przestępstwo wyrządzające krzywdę. Oznacza to, że jeśli stalker zostanie uniewinniony od zarzutu, sąd nie przyzna pokrzywdzonemu takiego zadośćuczynienia.

O tym co to jest stalking i kiedy mamy do czynienia z przestępstwem uporczywego nękania, przeczytasz tu: Uporczywe nękanie- ile musi trwać, aby uznać je za przestępstwo

Wniosek o zadośćuczynienie za nękanie

Sąd może przyznać ofierze stalkingu kwotę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę zarówno z urzędu (sąd sam podejmuje taką decyzję), jak i na wniosek. Czyli po złożeniu pisemnego lub ustnego wniosku pokrzywdzonego w toku postępowania karnego.

Jeżeli składamy wniosek na piśmie, to powinien on odpowiadać wymogom pisma procesowego. Czyli pismo powinno zawierać wszystkie elementy, o których mowa w art 119 kodeksu postępowania karnego. O tym, jak napisać pismo procesowe będzie w następnych postach.

Wniosek o zadośćuczynienie za nękanie – kiedy złożyć?

Wniosek o zadośćuczynienie za nękanie możesz złożyć w sądzie. Wówczas powinien być zgłoszony do czasu zamknięcia przewodu sądowego na rozprawie głównej. Stanowi o tym art. 49a kodeksu postępowania karnego. Oznacza to, że jeśli zostanie wyznaczona rozprawa w sprawie o stalking, wniosek o przyznanie zadośćuczynienia powinien sformułowany najpóźniej do zakończenia przewodu sądowego. Sąd informuje na rozprawie o tym, kiedy zamyka przewód sądowy.

Wniosek o zadośćuczynienie za nękanie możesz złożyć w formie pisemnej lub ustnej. Na przykład  możesz podyktować taki wniosek do protokołu.

Jeśli interesuje cię, jak przebiega sprawa karna o stalking, to przeczytaj ten wpis:Jak przebiega sprawa o stalking?

Jakie zadośćuczynienie za nękanie- kwota?

Jeśli zdecydowaliśmy już o jaką karę dla stalkera będziemy wnosić w sądzie, w tym zdecydowaliśmy, że chcemy uzyskać zadośćuczynienie, powinniśmy się zastanowić jaka kwota by nas satysfakcjonowała. Nie ma jednej konkretnej stawki, którą orzeka sąd. Kwoty przyznane pokrzywdzonym bywają różne. Zazwyczaj oscylują w granicach kilku – kilkunastu tysięcy złotych.

W sprawach, w których ja reprezentowałam klientów, udało się nam uzyskać zadośćuczynienie sięgające nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Przykładowo zawarliśmy ugodę ze stalkerem, na mocy której wypłacił on ofierze kilkadziesiąt tysięcy. W innych sprawach sądy zasądzały od sprawców nękania średnio po 5-7 tysięcy złotych.

O ugodzie ze stalkerem oraz pieniądzach, które dostali moi klienci za nękanie, pisałam tutaj: Sprawa o nękanie – ugoda.

Jak ustalić wysokość zadośćuczynienia za stalking?

Jeśli nie wiesz, jakiej kwoty żądać, to z pomocą przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia przychodzi orzecznictwo. I tak przykładowo Sąd Apelacyjny w Poznaniu (w wyroku z dnia 4 września 2014 r., sygn. II AKa 125/14) uznał, że przy określaniu kwoty zadośćuczynienia należy brać pod uwagę różne okoliczności.

• Rodzaj naruszonego dobra (zadośćuczynienie będzie większe jeśli stalker, poza prywatnością ofiary, naruszył także jej nietykalność cielesną).
  
• Rozmiar doznanej krzywdy.
• Intensywność naruszenia (kwota dla ofiary powinna być większa jeśli np. stalking trwał latami, a nękanie odbywało się kilka razy w tygodniu.
• Stopień negatywnych konsekwencji dla pokrzywdzonego wynikających z dokonanego naruszenia dobra prawnego, w tym także niewymiernych majątkowo.
• Nieodwracalność skutków naruszenia. Np. gdy stalking spowodował u ofiary trwałą traumę, pokrzywdzony wymaga leczenia psychiatrycznego itp.

Zadośćuczynienie za nękanie – ile może otrzymać pokrzywdzony?

Na wysokość zadośćuczynienia nie mają natomiast żadnego wpływu okoliczności związane z możliwościami zarobkowymi sprawcy i jego stanem majątkowym. Inaczej mówiąc nie wpływa na rozmiar zasądzonej kwoty fakt, że stalker jest bezrobotny lub też, że osiąga niewielkie dochody za pracę. Nie ma znaczenia, że jego zatrudnienie jest nieregularne, czy też, że jego pensja jest obciążona zajęciem komorniczym.

Sąd nie jest związany wnioskiem pokrzywdzonego, ofiary stalkingu co do wysokości zadośćuczynienia. Innym słowy, jeśli ofiara będzie chciała zasądzenia na jej rzez przykładowo 10 tys. zł, sąd może tę kwotę obniżyć lub podwyższyć według własnych ustaleń.

Tutaj znajdziesz doniesienia medialne o zadośćuczynieniu za nękanie w wysokości 75 tysięcy zł. 75 tys. zł zadośćuczynienia za nękanie sąsiadki – prawomocny wyrok ws. stalkingu

Dlaczego lepiej walczyć o zadośćuczynienie w postępowaniu karnym niż w procesie  cywilnym?

O przyznaniu zadośćuczynienia ofiara stalkingu może wnosić zarówno w postępowaniu karnym, jak i cywilnym. Postępowanie karne będzie się toczyć wówczas jednocześnie, tj. zarówno co do winy sprawy (czy stalker rzeczywiście jest winny), kar, ale także co do środka karnego jakim jest m.in. zadośćuczynienie za krzywdę.  Co znamiennym w sprawie, postępowanie takie jest wolne od opłat. Pokrzywdzony nie musi zatem uiszczać na rzecz prokuratury czy sądu opłaty początkowej aby ten zajął się jego sprawą. Wyjątek stanowi prywatny akt oskarżenia.

Inaczej jest w postępowaniu cywilnym. Po pierwsze składając pozew co do zasady będziemy zobowiązani uiścić na rzecz sądu opłatę początkową – pewien procent. Poza tym powinniśmy pamiętać, że będzie to zupełnie odrębne postępowanie, zatem znowu będziemy musieli składać dowody, dokumenty, zeznania. Proces, zwłaszcza w tak dużych ośrodkach miejskich jak Warszawa, potrafi toczyć się latami. I już chociażby z tej przyczyny lepiej aby sąd zajął się naszymi roszczeniami, w tym zadośćuczynieniem, w jednym postępowaniu, niż odrębnie wszczynać postępowanie karne o przestępstwo, a dopiero potem o konkretne kwoty tytułem zadośćuczynienia w procesie cywilnym.

Może zainteresuje cię też  ten wpis: Pozew za nękanie- jak uzyskać zadośćuczynienie w sądzie cywilnym?