Kiedy mamy do czynienia z przestępstwem uporczywego nękania, a kiedy z wykroczeniem w postaci złośliwego niepokojenia. Czym się różni art. 190a kodeksu karnego od art. 107 kodeksu wykroczeń?
Złośliwe niepokojenie a nękanie – różnice i podobieństwa, to temat tego postu. Dowiesz się więc m.in. na czym polegają różnice między wykroczeniem z art. 107 kw a przestępstwem stalkingu z art. 190a kk.
Złośliwe niepokojenie jest uregulowane w kodeksie wykroczeń. Art. 107 kodeksu wykroczeń stanowi, że kto w celu dokuczenia innej osobie złośliwie wprowadza ją w błąd lub w inny sposób złośliwie niepokoi, podlega karze ograniczenia wolności, grzywny albo karze nagany.
Złośliwe niepokojenie w rozumieniu tego art. 107 kw to wzbudzanie niepokoju, obawy, lęku, polegające na zakłóceniu spokoju lub innych zachowaniach wyprowadzających pokrzywdzonego z równowagi psychicznej.
Przykłady złośliwego niepokojenie to:
Innymi słowy, istotą tego wykroczenia jest, że zachowanie sprawcy jest ukierunkowane na dokuczenie innej osobie i charakteryzuje się złośliwością.
Natomiast uporczywe nękanie, inaczej stalking, jak już wiele razy wskazywałam na tym blogu, to przestępstwo. Art. 190a § 1 kodeksu karnego stanowi, że kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia lub istotnie narusza jej prywatność, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
Nie ma tu więc ani słowa o złośliwości, niepokojeniu czy wprowadzaniu w błąd ofiary.
Szczegółowo na temat stalkingu pisałam tutaj: Czym jest stalking.
Jak wynika zatem z powyższego, pierwszą i najważniejszą różnicą pomiędzy wykroczeniem z art. 107 kw, a przestępstwem z art. 190a kk, jest zachowanie sprawcy, które – przy wykroczeniu – zmierza do dokuczenia ofierze. Przy stalkingu zaś – zamiary sprawcy mogą być zgoła odmienne np. chęć okazania adoracji, admiracji, czy wręcz miłości.
Przytoczę tu zdanie mojego profesora Marka Mozgawy, który opiniował projekt ustawy o zmianie kodeksu karnego kilka lat temu kiedy stalking był wprowadzany do polskiego porządku prawnego. „Słusznie zatem wskazuje się, że o ile można rozważać zastosowanie art. 107 kw przy zachowaniach sprawcy prześladującego swoją ofiarę z powodu zemsty, niechęci czy wręcz nienawiści, to nie będzie takiej możliwości, w przypadku gdy sprawca motywowany był np. głębokim (choć być może patologicznym i nieodwzajemnionym) uczuciem do ofiary”.
Drugą najważniejszą różnicą pomiędzy wykroczeniem z art. 107 kodeksu wykroczeń a przestępstwem z art. 190a kodeksu karnego, jest skutek, jakie zachowanie sprawcy ma wywołać. Przy stalkingu konieczne jest wzbudzenie u ofiary poczucia zagrożenia, poniżenia, udręczenia lub istotne naruszenie jej prywatności.
Natomiast wykroczenie z art. 107 kw jest formalne (bezskutkowe). Oznacza to, że przepis ten nie wymaga, żeby sprawca poprzez swoje zachowanie wzbudził u pokrzywdzonego uczucie przykrości, zdenerwowania, rozdrażnienia i w ten sposób zakłócił jego spokój psychiczny (równowagę psychiczną).
Trzecia różnica pomiędzy złośliwym niepokojeniem (wykroczeniem z art. 107 kw) a uporczywym nękaniem (przestępstwem z art. 190a kk) polega na tym, że przy uporczywym nękaniu, jak sama nazwa wskazuje, koniecznie musi występować uporczywość działania sprawcy. Przy wykroczeniu z art. 107 kw zaś nie ma tego znamienia.
Uporczywość to powtarzalność, to inaczej działania naprzykrzające podejmowane przez dłuższy upływ czasu mimo próśb i upomnień ofiary o zaprzestanie. Szczegółowo o tym, kiedy mam do czynienia z uporczywością nękania, pisałam m.in. tutaj: Uporczywe nękanie- ile musi trwać, aby uznać je za przestępstwo.
Składając zawiadomienie o popełnieniu czy to przestępstwa z art. 190a kk, czy to wykroczenia z art. 107 kw, musimy się zatem liczyć z faktem, że podstawową kwestią jaka będzie badania w postępowaniu przygotowawczym, to zamiar sprawcy. To znaczy koniecznym będzie ustalenie co chciał osiągnąć sprawca, co chciał spowodować, czy jego celem było tylko niepokojenie, czy też chciał wzbudzić zagrożenie w swojej ofierze lub naruszyć jej prywatność.
Poza tym należy pamiętać, że przy przestępstwie stalkingu jest trochę trudniej niż przy wykroczeniu. Bowiem przy nękaniu koniecznym jest wykazanie powtarzalności działania sprawcy, że jego zachowanie jest rozciągnięte w czasie (czyli uporczywości). Jeśli chcesz wiedzieć, co może być dowodem na nękanie, przeczytaj ten artykuł: Jak udowodnić nękanie?
Pamiętaj, że nawet jeśli twoja sprawa była prowadzona przez prokuratora pod kątem stalkingu, a potem znajdzie się w sądzie jako zakwalifikowana z art. 190a kk, czyli jako uporczywe nękanie, sąd może tę kwalifikację zmienić. Na przykład sąd może dojść do wniosku, że nękania nie było,a jedynie było wykroczenie- złośliwe niepokojenie. O jednej z takich spraw pisałam tutaj: Złośliwe niepokojenie – wykroczenie z art. 107 kw.
Różnice pomiędzy złośliwym niepokojeniem a uporczywym nękaniem wyjaśniłam również w innym wpisie na blogu, a mianowicie w sprawie nękania przez sąsiada. Tutaj znajdziesz ten artykuł: Nękanie przez sąsiada.
Wykroczenie złośliwego niepokojenia z art. 107 kw zagrożone jest alternatywnie karą ograniczenia wolności, karą grzywny albo karą nagany.
Gdy mówimy o karze grzywny to w tym przypadku mieści się ona w granicach od 20 do 5000 zł. Kara nagany natomiast nie ma określonego wymiaru – taka tez jest specyfika tej kary. Może być ona orzeczona tylko wtedy, gdy ze względu na charakter i okoliczności czynu lub właściwości i warunki osobiste sprawcy należy przypuszczać, że zastosowanie tej kary jest wystarczające do wdrożenia go do poszanowania prawa i zasad współżycia społecznego.
Jako adwokat specjalizujący się w sprawach o stalking, prowadziłam setki takich spraw. Reprezentowałam klientów oczywiście również w sprawach o wykroczenie złośliwego niepokojenia. Często jestem zapraszana do telewizji czy radia, aby opowiedzieć o kulisach swojej pracy. Przykładu, już kilka lat temu wypowiadałam się dla telewizji TVN o sprawie pana Adama nękanego przez innego mężczyznę: Obraźliwe plakaty, śledzenie i groźby. Kto stalkuje pana Adama?
________________________________________________________________________________________________________________
Powyższe informacje stanowią opis stanu prawnego na dzień publikacji i nie są poradą prawną w indywidualnej sprawie. Stan prawny od opublikowania może ulec zmianie. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie wpisu w celu rozwiązania problemów prawnych. W przypadku wątpliwości zapraszam do kontaktu.